منش چیست؟
چگونه میتوان مدیر یا همکار موثرتری برای سازمان بود؟ چگونه میتوان نقش پدر یا مادر ارزشمندتری را ارایه کرد؟ چگونه میتوان به عنوان یک فروشنده، فروش بیشتری کسب کرد؟ چگونه میتوان به عنوان یک شهروند یا صاحب کسب و کار به درآمد و موفقیت بیشتری دست یافت؟ و کلا چگونه میتوان بهتر بود از کسی که هستیم؟ پاسخ این پرسشها در دسترسی به منابع و برخورداری از ضریب هوشی بالا و تحصیلات خاص نیست بلکه پاسخ اینست که ما در یک کلمه در حوزه فردی و جمعی “مدیریت” نداریم. دلیل اصلی عدم کارکرد روشهای مدیریتی در حوزه فردی و سازمانی اینست که به قسمت «نرم» این موضوعات بیتوجه بودهایم. با توجه به اینکه مجری این ابزارها، مدیران و منابع انسانی سازمانها هستند، این ابزارها به دلیل تبدیل نشدن به مهارت، به درستی اجرا نشدهاند. ما در زندگی فردی و سازمانی و اجتماعی خود، مهارتهای مهمی مانند ارتباط موثر، حل تعارض، کار تیمی، حل مساله، تفکر حلاق، هوش هیجانی، تفکر سیستمی و … را نیاموختهایم. اگر بخواهیم بدانیم چرا مدیریت نداریم، پاسخ در نوعی از مهارت ویژه نهفته است که آنرا «مهارت نرم» نامیده اند. ما در مهارتهای نرم توانمند و شایسته نشدهایم زیرا ساختارهای آموزش و تحصیلات عالی هم در راستای ایجاد و ارتقای این نوع مهارتها قرار نگرفتهاند. در مدیریت سازمانها از بعد هسته سخت یعنی «روش» خود و سازمانها را به جدیدترین متدها و الگوها مجهز میکنیم و حتی با کشورهای توسعهیافته از نظر میزان دسترسی تفاوت زیادی نداریم. خلا اصلی در توسعه شخصی و سازمانی، بعد «روش» نیست بلکه «منش» است. منش حروف اول عبارت “مهارتهای نرم شخصی” است و به معنی مجموعه مهارتهای شناختی، ارتباطی، روانشناختی، رفتاری و مدیریتی و مهارتهای زندگی مورد نیاز هر فرد در زندگی و سازمان می باشد.نرم های سخت:
کسب مهارتهای نرم، به دو دلیل کاری سخت است: نخست اینکه نوع یادگیری مهارتهای نرم با روشهای مرسوم آموزشی و تحصیلاتی قابل اکتساب نمیباشند زیرا این نوع آموزشها با شیوه یادگیری نئوکورتکس انجام می شوند و غشای بیرونی مغز را مورد هدف قرار میدهند در حالیکه یادگیری مهارتهای نرم چون انتقال و کسب دانش نیست بلکه نوعی مهارتآموزی است در انتقال دهندههای عصبی سیستم لیمبیک مغز و آمیگدالا صورت می پذیرد و شناخت خوب دنیای ذهن و علوم شناختی در پیشبرد یاددهی و یادگیری این مهارتها بسیار موثر است. بهترین شیوه یادگیری، یادگیری فعال است که از طریق فیلم و رسانههای کمکآموزشی، بازیهای آموزشی، بازی نقش و انجام دادن و تجربه کردن میباشد. دوم اینکه ما عادت کردهایم از منطقه امن (comfort zone) خودمان خارج نشویم و کمتر به کارهای سخت پرداختهایم. گام نهادن در راه یادگیری این نوع مهارتها نیاز به تلاش و مداومت دارد و اصولا مهارتها با تمرین و تکرار تجربهها به دست میآیند. اما خبرخوب اینست که کسب این مهارتهای نرم با اینکه سخت است کاملا شدنی و اکتسابی است و با توجه به نیاز روزافزون به این گونه مهارتها که به راحتی قابل انجام بوسیله رباتها و ماشینها نیستند طبیعتا آینده ما در بعد فردی، سازمانی، ملی و جهانی در گرو کسب این نوع مهارتهاست.هفت قول دوره منش برای افراد چیست؟
قول ما اینست که 1 | شما ۲۱ مهارت نرم شخصی مورد نیاز برای زندگی و کاروکسبتان را فرابگیرید. 2 | شما ابزارها و تکنیکهایی را به دست آورید تا بتوانید رفتار خود و روابط خود با دیگران را مدیریت کنید. 3 | در کار با انسانها از مهارت انسانی مورد نیاز بهرهمند شوید. 4 | برای حل مسایل پیچیدهای که با آن مواجه هستید، از مهارت ادراکی برخوردار شوید. 5 | بستری خلق کنیم تا شما در مهارتهای نرم به درجه «ماهر» برسید. 6 | شما به شبکهای دسترسی پیدا کنید که همیشه بتوانید اطلاعات خود را به روز نگه دارید و مهارتها را بازآموزی کنید. 7 | مسیری برای توسعه فردی برایتان آغاز شود که این دوره اولین گام آنست و شما در مسیر «استادی» همراهی شوید.هفت قول دوره منش برای سازمان چیست؟
قول ما اینست که 1| مهارتهای نرم در سازمان توسعه پیدا کند. 2 | ابزارها و تکنیکهایی در اختیار مدیران و کارکنان قرار گیرد تا بتوانند روابط خود را تنظیم و سطح تعارض را کاهش دهند. 3 | مهارتهای انسانی مورد نیاز برای تعامل بین فردی بین کارکنان، بین افراد سازمان و بیرون سازمان شامل مشتریان و همچنین بین سطوح مختلف سازمان تمرین شود. 4 | برای حل مسایل پیچیده سازمان، افرادی که در تصمیمگیری نقش دارند از مهارت ادراکی برخوردار شوند. 5 | بستری خلق شود تا مهارتهای نرم مورد نیاز در سازمان قابل کسب و بهبود شوند. 6 | مدیران و کارکنان سازمان شما به شبکهای دسترسی پیدا کنند که همیشه بتوانید اطلاعات خود را به روز نگه دارند و مهارتها را بازآموزی کنند. 7 | مسیری برای توسعه منش سازمانی برایتان آغاز شود که این دوره اولین گام آنست و همواره مدیران و کارکنان شما در مسیر «استادی» همراهی شوند.نقشه راه دوره منش (مهارتهای نرم شخصی)
بسته پیشنهادی برای برگزاری دوره منش سازمانی شامل ۲۱ مهارت به شرح زیر است:۱ – مجموعه اول، مهارتهای نرم انسانی
ردیف | مهارت نرم | هدف یادگیری | سرفصل های اصلی | |
۱ | خودآگاهی | نقطه آغاز توسعه شخصی، درک اینست که رفتار ما چگونه شکل می گیرد و اینکه بتوانیم وضعیت موجود خود را بشناسیم. | O محصولی به نام خود O تشریح ساختار سرمایه O معرفی تست های کاربردی | |
۲ | رفتارشناسی | بتوانیم با بکارگیری یک مدل و مکانیزم، تغییر نسبتا پایدار در رفتار خود یا دیگران ایجاد کنیم. | O 10 مکانیزم شکل دهی رفتار | |
۳ | مدیریت تعارض | محیط های کاری به میزان قابل توجهی دارای تعارض هستند و یک مهارت مهم مدیریت این تعارضات است. | O مدل توماس کیلمن در مدیریت تعارض O سبک سنجی تعارض برای افراد O عوامل موثر بر شناخت | |
۴ | ارتباط موثر | ما در تمام لحظات زندگی در حال برقراری ارتباط هستیم حتی در تنهایی هم با خود در ارتباط هستیم. اگر بتوان ارتباط را مدیریت کرد یعنی میتوان زندگی را مدیریت کرد. | O انواع سبک های مراوده O وضعیت ها O تحلیل رفتار متقابل | |
۵ | زبان بدن | ارتباطات غیر کلامی در ارتباطات انسانی سهم مهمتری از ارتباطات کلامی دارند. زبان بدن و ارتباطات غیر کلامی ابزار بهبود ارتباطات است. | O کاربردهای زبان بدن O زبان بدن در اعضای مختلف بدن O استفاده از زبان بدن در ارتباط موثر | |
۶ | مدیریت هیجان | کنترل هیجانات منفی مانند خشم و استرس یک مهارت آموختنی است که با تمرین میتوان از بسیاری از مساله های دیگر که ریشه در آن دارد، پیشگیری کرد. | O 10 تکنیک مدیریت خشم و استرس O ابراز هیجان O مدیریت هیجان | |
۷ | متقاعدسازی و تاثیرگذاری | ضرورت و اهمیت توسعه مهارتهای تأثیرگذاری و متقاعدسازی را درک کنند. با تعاریف، مفاهیم و مبانی متقاعدسازی آشنا شوند. رویکردهای مختلف تأثیرگذاری و متقاعدسازی را بشناسند و بکار گیرند. ابزارها و تکنیکهای مختلف تأثیرگذاری و متقاعدسازی را بشناسند و بکار گیرند. | O ضرورت و اهمیت تأثیرگذاری و متقاعدسازی در دنیای کسبوکار O مفاهیم، مبانی و تعاریف O رویکردهای تأثیرگذاری و متقاعدسازی از منظر روانشناسی اجتماعی O ابزارها و تکنیکهای مختلف تأثیرگذاری و متقاعدسازی (شش میانبر) | |
۸ | کد پوشش (Dress Code) | شما همان چیزی هستید که می پوشید و لباسهای شما همه چیز را درباره شما آشکار میسازند و می تواند اطلاعات بسیاری به سایر افراد بدهد به خصوص افرادی که با آنها در ارتباط هستید. | O معنی کد پوشش O اثر برخورد اول O لباسهای شما چه میگویند؟ O پیام اشتباه | |
۲- مجموعه دوم، مهارتهای نرم ادراکی
ردیف | مهارت نرم | هدف یادگیری | سرفصل های اصلی |
۹ | تفکر سیستمی و مدل ذهنی | در سطوح بالاتر مدیریت در سازمان، مدیران به مهارتهای ادراکی بیشتری نیاز دارند. این مهارت ادراکی از طریق آشنایی با تفکر سیستمی تقویت می گردد. | O 10 قانون تفکر سیستمی O دینامیک سیستم ها O سه روش شکل دادن مدل ذهنی O مدل ذهنی از طریق زدودن به جای افزودن |
۱۰ | تفکر خلاق | به شیوه ای که همیشه با مسایلمان روبرو شده ایم اگر دوباره مواجه شویم، یا مساله را به شیوه مناسب حل نمی کنیم یا اینکه مساله را حادتر می کنیم. | O پنج فرآیند خلاقیت O تکنیک های خلاقیت O حل مساله خلاق تیمی |
۱۱ | حل مساله | فرآیند حل مساله، ارتباط تنگاتنگی با علوم شناختی دارد. دام های ذهنی حل مساله، مانع اصلی حل مساله هستند. | O 15 دام ذهنی برای حل مساله O مدل ذهنی O دامهای ذهنی با بازی آموزشی یا شبیهسازی |
۱۲ | تصمیم گیری | به تعبیری از هربرت سایمون، مدیریت یعنی تصمیمگیری. بنابراین مهمترین مهارت قابل کسب مهارت تصمیم گیری بعنوان جزئی از فرآیند حل مساله است. | O انواع تصمیم گیری O تصمیم گیری کیفی O پدیده های تصمیم O سوگیریهای شناختی |
۳ – مهارتهای نرم عمومی
این مهارتها جنبه عمومی دارند و به میزان قابل توجهی به فرآیند و تکنیک هم نیاز دارند تا بتوانند به صورت ماهرانه اجرا شوند.ردیف | مهارت نرم | هدف یادگیری | سرفصل های اصلی |
۱۳ | اصول و فنون مذاکره | یکی از نقش های مهم یک مدیر، مدیر در نقش مذاکره کننده است. مذاکره نیز مانند سایر مهارتهای نرم آموختنی است. | O ا نواع مذاکره O ترفندها و حیله ها و نیرنگها O اصول مذاکره حرفه ای O بازی نقش |
۱۴ | برندسازی شخصی | برند شخصی یک فرد بر برند تجاری سازمانش تاثیر بسزایی دارد. بیشتر از اینکه یک طرح به صورت ذاتی زمینه موفقیت را فراهم کند مهم اینست که توسط چه کسی پیاده می شود! | O مدل پنج تای برند شخصی O فرآیند ساختن برند شخصی |
۱۵ | هوش دیجیتال | آموختن راه رسم زندگی و کسب و کار در فضای دیجیتال و تقویت این نوع هوش | O شکل گیری شخصیت دیجیتال O ابعاد هوش دیجیتال O تقویت هوش دیجیتال |
۱۶ | مدیریت زمان | تنها منبع تجدیدناپذیری که هر یک از ما در اختیار داریم، زمان است. مدیریت زمان به ما در استفاده بهتر از این منبع گرانبها کمک می کند. | O تکنیک های مدیریت زمان O قوانین مدیریت زمان O هستی شناسی زمان |
۳ – مهارتهای نرم کلیدی
این مهارتها به صورت مستقل ارایه نمیشوند و به دلیل اهمیتی که دارند در طراحی آموزشی و سناریوی دوره دیده شدهاند و در طول دوره به صورت آگاهانه و یا ناخودآگاه آموخته میشوند.ردیف | مهارت نرم | هدف یادگیری | سرفصل های اصلی |
۱۷ | گفت و گو | بسیاری از تعارض ها و سوء تفاهمات ریشه در این دارد که گفتگو را یاد نگرفته ایم. علیرغم اینکه ساده به نظر می رسد، خیلی هم ساده نیست! | O گفتگو O جدل O مهارتهای ده گانه |
۱۸ | ارایه موثر | بهترین نتایج و خروجی ها در فقدان یک سیستم ارایه موثر، به خوبی دیده نمی شوند و تاثیری شایسته از خود به جا نمی گذارند. | O ساختار سه گانه یک ارایه موثر O تهیه ابزارهای کمک آموزشی ارایه O غلبه بر ترس از صحنه O داستان گویی |
۱۹ | گوش کردن فعال | اغلب ما شنوایی را به عنوان یک توانایی و یک حس فیزویولوژیک میشناسیم اما واقعیت اینست که اغلب ما در ارتباطاتمان ناشنوا هستیم. شنیدن موثر میزان پارازیتهای ارتباطی را کاهش میدهد. | O شنوایی O گوش کردن موثر O شنیدن از قبل همیشه O تکنیکهای گوش کردن فعال |
۲۰ | · کار تیمی | زندگی جمعی ما وقتی که هدفمند میشود و در قالب یک کار جمعی صورت یک سازمان به خود میگیرد به مهارت کلیدی کار تیمی نیاز پیدا میکند. | O ایجاد حس تعلق به افراد در تیم O ایفای نقش شخصی در یک کل O همزمان کردن افراد در پروژه O تنظیم وظایف و فرآیندها در تیم |
۲۱ | یادگیری | یادگیری هدف غایی آموزش و تحصیلات است اما هر آموزش و تحصیلی منجر به یادگیری نمی شود! بنابراین یک مهارت نرم کلیدی داریم به نام «یادگیری یادگیری» که بدون داشتن این مهارت نمیتوانیم به طور موثر یاد بگیریم و آموختهها را بهروز کنیم. | O یادگیری چیست؟ O کارکردهای مغز و سیستم لیمبیک O یادگیری دوحلقه ای O طبقه بندی سطوح یادگیری بلوم O یادگیری فعال O اثر زایگارنیک و یادگیری |
۴- سایر مهارت های نرم قابل ارایه:
علاوه بر بستههای پیشنهادی فوق، این مهارتها هم میتواند بنا به درخواست در برنامه اجرایی دوره افزوده میشود.ردیف | مهارت نرم | هدف یادگیری | سرفصل های اصلی |
۱ | هوش هیجانی | دلیل موفقیت افراد موفق ضریب هوشی آنان نیست بلکه امکان هایی است که آنان در حوزه هوش هیحانی کسب کرده اند. | O پنج گام هوش هیجانی O خودآگاهی و مدیریت بر خود O شناخت دیگران و مدیریت رابطه |
۲ | شبکه سازی | یک مدیر موفق از یک سو به مهارت ساختن یک تیم نیاز دارد که بتواند تفویض انجام دهد و از سویی شبکه ای از ارتباطات نیاز دارد تا نیازهای کاری وی را برطرف کند. | O مهارت تیم سازی O مهارت شبکه سازی O قانون شش درجه جدایی O تیم های خوب در برابر تیم های بد |
۳ | رهبری | مهمترین وظیفه یک مدیر، رهبری است که درجه نفوذ مدیر برای همراستا کردن کارکنان با اهداف سازمان را شامل میشود. | O هنر در رهبری سازمانها درکلاس جهانی |
۴ | انتخاب | زندگی آزمون انتخابها و اولویتهاست. یکی از مهمترین مهارتهای مهم فردی، مهارت انتخاب است که سایه این مهارت بر تمام ابعاد زندگی آشکارست. | O انتخاب در عمل O انواع و تکنیک های انتخاب O دام های انتخاب |
۵ | تاب آوری | تاب آوری توانایی تبدیل شرایط سخت و بحران ها به نتایجی مناسب و حتی مطلوب تر از گذشته است. | O تاب آوری فردی O مکانیزمهای تاب آوری فردی O معنا و بریکولاژ و واقعی شدن |
۶ | سخترویی | سخترویی واژه ایست که مولانا هم در مثنوی به کار برده است و به همان معنی پررویی است از نوع موثر و مثبت | O ابعاد سخت رویی O سنجش سخترویی O ایحاد سخترویی |
۷ | مدیریت تغییر | یک مهارت مهم که یک نوع سواد تلقی می شود، توانایی تغییر است. توانایی تغییر در خود و در دیگران که یک مدیر مرتبا در معرض آنست. | O انواع تغییر O دینامیک سیستمی تغییر O مدلهای تغییر |
۸ | هوش معنوی | وجود معنا در زندگی افراد و رهبران کسب و کار مانند شمعی مسیر حرکت و برنامه های کلان و خرد آنها رو روشن می کند و انرژی لازم برای عبور از بحرانها و شرایط سخت را فراهم می آورد. | O یافتن معنا در زندگی و کسب و کار O تاثیر معنا در کارآفرینی و بقای کسب و کار |
۹ | تفکر انتقادی | بخشی از مهارتهای نرم مورد نیاز برای رشد تفکر، قابلیت پذیرش انتقادها و مهارت ارایه نقد است. | O مهارت ارایه نقد O شناخت مغالطات |
۱۰ | زبان زندگی | یک مدل شامل چهار مرحله است که مارشال روزنبرگ برای کاهش خشونت در کلام ارایه داده است. | O مشاهده بدون قضات O احساسات O نیازها O درخواستها |
۱۱ | همدلی | همدلی، درک همراه با احترام از آن چیزی است که دیگران تجربه میکنند. | O دریافت همدلانه O قدرت همدلی |
۱۲ | تحلیل رفتار متقابل | ما در مراودههای خود در یکی از سه وضعیت والد، بالغ و کودک هستیم. تحلیل هر وضعیت در خود و در طرف تعامل یک ابزار مهم ارتباطی است. | O معرفی سه وضعیت اساسی O تحلیل وضعیت O انواع تعامل و فعال کردن بالغ |
۱۳ | مدیریت جلسات | بخش مهمی از زمانهای کاری ما در جلسات میگذرد. چگونه میتوان جلسات را کم کرد و بهرهوری آن را بهبود بخشید؟ | O نکات اجرایی و تکنیکها O نقشهای مهم در جلسات O مدیریت زمان در جلسات |
۱۴ | تشریفات و آداب معاشرت | تجربه مشتری از حضور در سازمان و ارتباط با کارکنان و مدیران سازمان شکل می گیرد. این تجربه به میزان قابل توجهی به نوع تشریفات و آدابی است که رعایت می شود. | O کدهای رفتاری O آداب معاشرت در سازمانها O پذیرایی و میزبانی دیپلماتیک |