خطای بازمانده!

در جنگ دوم جهانی انگلستان و آمریکا به دنبال کاهش سقوط هواپیماهای نظامی بودند. تیمی از مهندسان بر روی هواپیماهایی که نجات یافته بودند متمرکز شدند و نقاطی که بیشترین آسیب را دیده بودند را بررسی کردند تا هواپیماها را از آن نقاط مستحکم‌تر بسازند و آسیب ناشی از حمله به آنها کاهش یابد. اما آبراهام والد که یک ریاضی‌دان بود با این تحلیل مخالفت کرد. نکته اصلی ماجرا این بود که اتفاقا اصل تلفات و نقاط حساس آن هواپیماهایی هستند که سقوط می‌کنند و فرصتی پیدا نمی‌کنند از میدان جنگ برگردند! او نتیجه گرفت که اتفاقا بقیه جاهای هواپیما نیاز به تقویت دارد و با این پیشنهاد نرخ برگشت هواپیما بهبود پیدا کرد. خطای بازمانده یا سوگیری بازماندگی (Survival Bias) یک خطا در استدلال است و زمانی پیش می‌آید که تنها بر روی افراد یا چیزهایی که از یک فرآیند انتخاب گذشته‌اند، تمرکز کنیم و آن‌هایی را که نتوانستند عبور کنند، عمدتاً به این خاطر که دیگر قابل‌مشاهده نیستند را نادیده بگیریم. اما در مورد مواجهه ما با ویروس کرونا این خطا چکونه فاجعه به بار می‌آورد؟ در شروع موج اول کرونا ما درباره افرادی که به کرونا مبتلا شدند شنیدیم که در میانشان افراد شناخته شده سیاسی و مشاهیر بودند. به نظر می‌رسید که بقیه افراد کمتر در معرض هستند اما نکته مهم این بود که امکانات تست و تشخیص در اختیار همه نبود و همه افراد در فقدان عدالت بهداشتی نمی‌توانستند مانند نمایندگان مجلس و مقامات به امکانات تست دسترسی پیدا کنند. اینجا افرادی به چشم می‌آمدند که از چنین فرآیند انتخابی گذشته بودند! اما این افراد بعد از اعلام ابتلا و با پز اینکه «من هم کرونایی شدم» از بحران این بیماری عبور کردند و بهبود یافتند و دوباره این بخش از افراد بیشتر مشاهده شدند که بهبود یافتند. مانند معاون وزیر بهداشت و خبرنگار سیما و نمایندگان و سایر مشاهیر و یک سوء تفاهم دیگر هم رقم خورد که این بیماری درمان دارد و افراد بهبود پیدا می‌کنند. باز هم خیل افرادی که تشخیص داده نشدند و افرادی که نجات پیدا نکردند دیده نشدند!‌ و اینجا خطای بازمانده رخ داد و برداشت مردم از این بیماری به درستی شکل نگرفت. این خطا در شکل‌گیری موج دوم کرونا بسیار موثر بود و اینچنین شد که خطای نجات‌یافتگان،‌ نجات افراد زیادی را به خطر انداخت! پ ن؛ من هم هفته گذشته در معرض ویروس کرونا بودم. دوره امروز نوجوانان را کنسل کردم و برای احتیاط چند روز در قرنطینه خواهم بود. ?باشگاه منش با بودش @drraftari